Với giải bài tập Sinh 11 Bài 1: Khái quát về trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở sinh vật sách Chân trời sáng tạo hay nhất, ngắn gọn giúp học sinh dễ dàng làm bài tập Sinh học 11 Bài 1.

Giải Sinh học 11 Chân trời sáng tạo Bài 1: Khái quát về trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở sinh vật

Giải Sinh học 11 trang 5

Khi hoạt động mạnh (chơi thể thao, chạy nhảy,…), cơ thể chúng ta thường thấy nóng

Giải Sinh 11 Bài 1: Khái quát về trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở sinh vật - Chân trời sáng tạo

Mở đầu trang 5 Sinh học 11: Khi hoạt động mạnh (chơi thể thao, chạy nhảy,…), cơ thể chúng ta thường thấy nóng, ra mồ hôi và có cảm giác đói. Quá trình nào đã dẫn đến hiện tượng trên? Hãy giải thích.

Lời giải:

- Quá trình dẫn đến các hiện tượng trên là quá trình trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng, cụ thể là quá trình hô hấp tế bào.

- Giải thích: Khi hoạt động mạnh, các tế bào cơ tăng cường hoạt động dẫn đến nhu cầu về năng lượng tăng lên. Để đáp ứng nhu cầu năng lượng tăng lên này, quá trình hô hấp tế bào được tăng cường. Do đó:

+ Nhiệt độ cơ thể tăng lên (cảm thấy nóng) do một phần năng lượng tạo ra trong quá trình hô hấp tế bào được giải phóng dưới dạng nhiệt. Khi nhiệt độ cơ thể tăng, cơ thể toát nhiều mô hôi để tỏa nhiệt giúp ổn định nhiệt độ của cơ thể.

+ Cơ thể có cảm giác đói do cơ thể cần nhiều vật chất để làm nguyên liệu cho quá trình hô hấp tế bào.

Lời giải Sinh 11 Bài 1: Khái quát về trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở sinh vật hay khác:

Hãy phân tích vai trò của trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng

Giải Sinh 11 Bài 1: Khái quát về trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở sinh vật - Chân trời sáng tạo

Câu hỏi 1 trang 5 Sinh học 11: Hãy phân tích vai trò của trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng đối với sinh vật. Nêu ví dụ minh họa.

Lời giải:

Trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng có vai trò quan trọng đối với mọi hoạt động của cơ thể sống, đảm bảo cho sinh vật tồn tại và phát triển:

- Cung cấp nguyên vật liệu cho sự hình thành chất sống, cấu tạo nên tế bào, mô, cơ quan, hệ cơ quan và cơ thể sinh vật. Ví dụ: Lipid trong thức ăn cung cấp nguyên liệu cho việc xây dựng màng tế bào.

- Cung cấp năng lượng cho các hoạt động sống của sinh vật như vận động, cảm ứng, sinh trưởng và phát triển, sinh sản,… Ví dụ: Chất hữu cơ trong thức ăn chuyển hóa thành ATP cung cấp năng lượng cho hoạt động bơi lội.

- Bài tiết các chất dư thừa, chất độc hại ra ngoài môi trường nhằm đảm bảo hoạt động sống bình thường của cơ thể. Ví dụ: Cơ thể bài tiết muối, urea, uric acid,… ra ngoài môi trường.

Lời giải Sinh 11 Bài 1: Khái quát về trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở sinh vật hay khác:

Hãy đưa ra những dẫn chứng cho thấy ở sinh vật có sự trao đổi chất

Giải Sinh 11 Bài 1: Khái quát về trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở sinh vật - Chân trời sáng tạo

Câu hỏi 2 trang 6 Sinh học 11: Hãy đưa ra những dẫn chứng cho thấy ở sinh vật có sự trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng.

Lời giải:

Những dẫn chứng cho thấy ở sinh vật có sự trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng:

- Sinh vật thường xuyên thu nhận các chất từ môi trường và vận chuyển đến các bộ phận trong cơ thể.

- Trong cơ thể sinh vật, các chất được biến đổi qua quá trình tổng hợp và phân giải, đồng thời tích lũy và giải phóng năng lượng cung cấp cho các hoạt động sống.

- Các chất không cần thiết, dư thừa và chất độc hại tạo ra từ quá trình trao đổi chất được bài tiết ra khỏi cơ thể.

- Quá trình trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng luôn được điều chỉnh phù hợp với nhu cầu của cơ thể thông qua hệ thần kinh (ở động vật) hoặc hormone (ở cả động vật và thực vật).

Lời giải Sinh 11 Bài 1: Khái quát về trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở sinh vật hay khác:

Quan sát Hình 1.2, hãy mô tả các giai đoạn chuyển hóa năng lượng trong sinh giới

Giải Sinh 11 Bài 1: Khái quát về trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở sinh vật - Chân trời sáng tạo

Câu hỏi 3 trang 7 Sinh học 11: Quan sát Hình 1.2, hãy mô tả các giai đoạn chuyển hóa năng lượng trong sinh giới.

Lời giải:

Các giai đoạn chuyển hóa năng lượng trong sinh giới:

- Giai đoạn tổng hợp: Từ nguồn năng lượng khởi đầu của Mặt Trời, thực vật quang hợp để chuyển hóa quang năng thành hóa năng chứa trong các liên kết hóa học của các hợp chất hữu cơ. Đối với cơ thể động vật, quá trình đồng hóa tạo ra các chất hữu cơ đặc trưng của cơ thể từ nguyên liệu là các chất đơn giản được hấp thụ hoặc sản phẩm của quá trình dị hóa, kèm theo sự tích lũy năng lượng vào các liên kết hóa học của các sản phẩm tổng hợp.

- Giai đoạn phân giải: Thông qua quá trình dị hóa, năng lượng chứa trong liên kết hóa học của các hợp chất hữu cơ phức tạp (protein, lipid, carbohydrate,…) được giải phóng tích lũy trong ATP và thoát ra ngoài dưới dạng nhiệt năng.

- Giai đoạn huy động năng lượng: Năng lượng tích lũy trong ATP được huy động tham gia vào các quá trình sinh lí như trao đổi chất, vận động, cảm ứng, sinh trưởng, phát triển, sinh sản,… của cơ thể.

Lời giải Sinh 11 Bài 1: Khái quát về trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở sinh vật hay khác:

Quan sát Hình 1.3, hãy mô tả mối quan hệ giữa trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng

Giải Sinh 11 Bài 1: Khái quát về trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở sinh vật - Chân trời sáng tạo

Câu hỏi 4 trang 8 Sinh học 11: Quan sát Hình 1.3, hãy mô tả mối quan hệ giữa trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở cấp tế bào và cơ thể. Cho ví dụ.

Lời giải:

- Mối quan hệ giữa trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở cấp tế bào và cơ thể: Trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở cấp độ tế bào và cơ thể có mối quan hệ tác động qua lại, hỗ trợ lẫn nhau. Trong đó: Cơ thể lấy thức ăn, nước, muối khoáng, các chất khí,… từ môi trường vào cơ thể. Tế bào hấp thụ các chất cần thiết từ cơ thể, tiến hành đồng hóa và dị hóa, tạo ra các chất bài tiết. Sau đó, các chất bài tiết này được vận chuyển qua màng sinh chất ra môi trường trong cơ thể rồi đi đến các cơ quan bài tiết để thải ra môi trường ngoài.

- Ví dụ: Ở động vật, cơ thể lấy thức ăn, nước uống, oxygen,… từ môi trường, sau đó được biến đổi nhờ hệ tiêu hóa tạo thành các chất dinh dưỡng. Các chất dinh dưỡng này được tế bào hấp thụ và tổng hợp thành các chất cần thiết đồng thời tích lũy năng lượng cho cơ thể. Đồng thời, các chất không được sử dụng trong thức ăn được thải ra ngoài dưới dạng phân qua hậu môn, các chất bài tiết khác được vận chuyển qua màng sinh chất ra môi trường trong cơ thể rồi đi đến các cơ quan bài tiết (phổi, thận,…) để thải ra môi trường ngoài.

Lời giải Sinh 11 Bài 1: Khái quát về trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở sinh vật hay khác:

Trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng trong cơ thể sinh vật

Giải Sinh 11 Bài 1: Khái quát về trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở sinh vật - Chân trời sáng tạo

Luyện tập trang 8 Sinh học 11: Trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng trong cơ thể sinh vật có thể tiến hành độc lập được không? Tại sao?

Lời giải:

Trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng trong cơ thể sinh vật không thể tiến hành độc lập mà luôn gắn liền với nhau. Vì trong tế bào và cơ thể sinh vật, năng lượng chủ yếu được dự trữ trong các liên kết hóa học của các chất. Bởi vậy, để chuyển hóa năng lượng cần có sự trao đổi và biến đổi hóa học các chất, đồng thời, sự biến đổi hóa học các chất sẽ dẫn đến sự tích lũy hay giải phóng năng lượng.

Lời giải Sinh 11 Bài 1: Khái quát về trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở sinh vật hay khác:

Hãy cho biết phương thức trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở thực vật

Giải Sinh 11 Bài 1: Khái quát về trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở sinh vật - Chân trời sáng tạo

Câu hỏi 5 trang 8 Sinh học 11: Hãy cho biết phương thức trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở thực vật.

Lời giải:

Phương thức trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở thực vật là quang tự dưỡng. Đây là phương thức sử dụng nguồn năng lượng từ ánh sáng và nguồn carbon là CO₂ để tổng hợp chất hữu cơ.

Lời giải Sinh 11 Bài 1: Khái quát về trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở sinh vật hay khác:

Hãy phân tích vai trò của sinh vật tự dưỡng trong sinh giới

Giải Sinh 11 Bài 1: Khái quát về trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở sinh vật - Chân trời sáng tạo

Câu hỏi 6 trang 8 Sinh học 11: Hãy phân tích vai trò của sinh vật tự dưỡng trong sinh giới.

Lời giải:

Vai trò của sinh vật tự dưỡng trong sinh giới:

- Đóng vai trò là sinh vật sản xuất, cung cấp nguyên liệu và năng lượng cho các sinh vật trong sinh giới: Các sinh vật tự dưỡng được xếp vào nhóm sinh vật sản xuất ở các chuỗi thức ăn trong hệ sinh thái. Các chất hữu cơ do các sinh vật tự dưỡng sản xuất là nguồn gốc để tạo thành các chất hữu cơ trong cơ thể sinh vật dị dưỡng.

- Ngoài ra, các sinh vật quang tự dưỡng có khả năng hấp thụ CO₂ và giải phóng O₂, góp phần điều hòa khí hậu, bảo vệ môi trường.

Lời giải Sinh 11 Bài 1: Khái quát về trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở sinh vật hay khác:

Dựa vào vai trò của sinh vật tự dưỡng trong sinh giới

Giải Sinh 11 Bài 1: Khái quát về trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở sinh vật - Chân trời sáng tạo

Vận dụng trang 9 Sinh học 11: Dựa vào vai trò của sinh vật tự dưỡng trong sinh giới, hãy giải thích vì sao người ta thường trồng nhiều cây xanh ở các công viên, khu dân cư,…

Lời giải:

Người ta thường trồng nhiều cây xanh ở các công viên, khu dân cư,… vì:

- Cây xanh có khả năng hấp thụ CO₂ và giải phóng O₂ thông qua quá trình quang hợp, giúp cân bằng khí CO₂ và O₂ trong khí quyển; góp phần điều hòa khí hậu, giảm hiệu ứng nhà kính và bảo vệ môi trường.

- Tán cây xanh rộng giúp cản bụi bẩn, một số cây xanh có khả năng hấp thụ khí độc → tạo ra bầu không khí trong sạch, an toàn cho sức khỏe của con người.

- Cây xanh có quá trình thoát hơi nước giúp điều hòa nhiệt độ không khí → tạo sự thoáng mát, dễ chịu.

- Cây xanh giúp giảm ô nhiễm tiếng ồn.

- Cây xanh giúp làm đẹp không gian → giúp con người cảm thấy thư giãn.

Lời giải Sinh 11 Bài 1: Khái quát về trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở sinh vật hay khác: