Giải Sinh học 12 | No tags
Mở đầu trang 60 Sinh học 12: Quan sát hình 10.1 và so sánh màu lông của con cáo tuyết bắc cực vào mùa đông và vào mùa hè. Màu sắc lông của cáo thay đổi theo mùa do ảnh hưởng của yếu tố nào?
Lời giải:
- Màu lông của con cáo tuyết bắc cực vào mùa đông và vào mùa hè là khác nhau: Mùa đông lông có màu trắng, mùa hè lông có màu nâu.
- Màu sắc lông của cáo tuyết bắc cực thay đổi theo mùa là do ảnh hưởng của yếu tố nhiệt độ.
Lời giải bài tập Sinh 12 Bài 10: Mối quan hệ giữa kiểu gene, môi trường và kiểu hình hay khác:
Câu hỏi 1 trang 60 Sinh học 12: Nêu sự tương tác giữa kiểu gene và môi trường trong biểu hiện kiểu hình ở một số tính trạng của sinh vật. Cho ví dụ minh họa.
Lời giải:
- Sự tương tác giữa kiểu gene và môi trường trong biểu hiện kiểu hình ở một số tính trạng của sinh vật: Tương tác giữa kiểu gene và môi trường là ảnh hưởng của môi trường lên sự biểu hiện thành kiểu hình của một kiểu gene. Đối với một số tính trạng đơn gene, sự ảnh hưởng của môi trường dẫn đến kiểu gene có thể biểu hiện thành các kiểu hình khác nhau của các môi trường khác nhau. Các tính trạng đa gene chịu ảnh hưởng đáng kể của yếu tố môi trường và có mức biến dị cao, một kiểu gene quy định tính trạng đa gene có thể biểu hiện thành các kiểu hình khác nháu ở các môi trường khác nhau.
- Một số ví dụ minh họa:
+ Cáo tuyết bắc cực thường có lông màu trắng vào mùa đông lạnh, có lông màu sẫm hơn khi ở mùa hè.
+ Mèo Xiêm (Siamese) có kiểu gene đột biến mẫn cảm nhiệt độ có lông màu trắng ở các phần cơ thể ấm nóng, lông màu đen sẫm ở các phần cơ thể lạnh hơn như chân, đuôi, tai,...
+ Cây phù dung (Hibiscus mutabilis) có sắc hoa thay đổi liên tục trong ngày (buổi sáng hoa nở màu trắng, đến trưa sẽ chuyển sang màu hồng và buổi tối lại đổi thành màu đỏ sẫm).
+ Ở hoa anh thảo (Primula sinensis), dòng hoa đỏ có kiểu gene AA khi được trồng ở điều kiện 35oC cho kiểu hình hoa trắng, sau đó đem thế hệ của cây cây hoa trắng trồng ở điều kiện 20oC lại cho hoa màu đỏ.
+ Ở cây rau mác: Mọc trong không khí, lá nhỏ, hình mũi mác; mọc trên mặt nước, lá lớn, hình mũi mác; mọc trong nước, lá hình dài.
Lời giải bài tập Sinh 12 Bài 10: Mối quan hệ giữa kiểu gene, môi trường và kiểu hình hay khác:
Câu hỏi 2 trang 61 Sinh học 12: Tính trạng năng suất ở vật nuôi, cây trồng có mức biến dị khác nhau phụ thuộc vào các nhân tố nào?
Lời giải:
Tính trạng năng suất ở vật nuôi, cây trồng có mức biến dị khác nhau phụ thuộc vào các nhân tố kiểu gene (giống) và môi trường (nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng, kĩ thuật trồng trọt,…).
Lời giải bài tập Sinh 12 Bài 10: Mối quan hệ giữa kiểu gene, môi trường và kiểu hình hay khác:
Tìm hiểu thêm trang 61 Sinh học 12: Hãy tìm hiểu ảnh hưởng của các nhân tố (giống, điều kiện chăm sóc) đối với hiệu quả chăn nuôi lợn, gà,..; trồng lúa, ngô,... ở địa phương em.
Lời giải:
Ảnh hưởng của các nhân tố (giống, điều kiện chăm sóc) đối với hiệu quả chăn nuôi lợn, gà,..; trồng lúa, ngô,... ở địa phương:
- Giống lúa ST25 là thế hệ mới nhất của dòng lúa thơm cho năng suất trung bình 6,5 – 7,5 tấn/ha/vụ, trong điều kiện biện pháp, kĩ thuật canh tác tốt (trồng đúng mùa vụ, mật độ, bón phân, tưới nước cân đối,…), có thể cho năng suất đạt 10 tấn/ha/vụ.
- Giống ngô lai đơn ĐH17-5 trồng trong điều kiện biện pháp, kĩ thuật canh tác tốt đạt năng suất sinh khối từ 63,5 - 65,9 tấn/ha, năng suất thu hạt khô đạt 7,86 - 8,29 tấn/ha.
- Ðối với heo con sau khi đẻ cần được để trong khu vực úm với nhiệt độ khoảng 35oC, sau đó giảm dần dần để lợn con có thể thích ứng. Nếu nhiệt độ trong chuồng thấp, heo con sẽ bị yếu, chậm chạp và dễ bị tổn thương do heo mẹ đè phải. Do đó, nền chuồng đẻ thường rải thảm lót để giữ ấm cho heo con.
- Ở gà, nếu cung cấp thiếu và mất cân đối dinh dưỡng sẽ làm giảm sản lượng trứng. Trong khẩu phần ăn nếu thiếu đạm gà sẽ giảm đẻ, trứng nhỏ hay mổ trứng và ăn trứng; thiếu khoáng gà phát triển kém, vỏ trứng mỏng, tỉ lệ nở thấp. Thiếu muối hay thừa muối cũng là nguyên nhân làm gà giảm đẻ. Đặc biệt trong mùa nắng nóng nếu chúng ta cho gà uống thiếu nước sẽ làm giảm sản lượng cũng như chất lượng trứng.
Lời giải bài tập Sinh 12 Bài 10: Mối quan hệ giữa kiểu gene, môi trường và kiểu hình hay khác:
Luyện tập 1 trang 61 Sinh học 12: Giải thích vì sao điều kiện sống (chế độ dinh dưỡng, tập luyện,..) có thể ảnh hưởng đến khả năng biểu hiện chiều cao tối đa của một người.
Lời giải:
Chiều cao của một người được quyết định bởi nhiều yếu tố, bao gồm di truyền, dinh dưỡng, môi trường sống và các yếu tố khác. Trong đó, di truyền đóng vai trò quan trọng nhất, quyết định khoảng 60 - 80% chiều cao tối đa của một người. Tuy nhiên, điều kiện sống cũng có thể ảnh hưởng đáng kể đến khả năng biểu hiện chiều cao tối đa, đặc biệt là trong giai đoạn phát triển đầu đời.
Lời giải bài tập Sinh 12 Bài 10: Mối quan hệ giữa kiểu gene, môi trường và kiểu hình hay khác:
Câu hỏi 3 trang 61 Sinh học 12: Quan sát hình 10.3 và mô tả sự biến đổi về số lượng mắt đơn cấu thành mắt kép của ruồi giấm ở các nhiệt độ khác nhau.
Lời giải:
Trong khoảng nhiệt độ 10 – 30oC, nhiệt độ càng cao thì số lượng mắt đơn cấu thành mắt kép của ruồi giấm càng giảm.
Lời giải bài tập Sinh 12 Bài 10: Mối quan hệ giữa kiểu gene, môi trường và kiểu hình hay khác:
Luyện tập 2 trang 62 Sinh học 12: So sánh chiều cao của mỗi dòng cỏ thi (hình 10.4) ở các độ cao khác nhau để xác định trong ba dòng, dòng nào có mức phản ứng rộng nhất, dòng nào có mức phản ứng hẹp nhất.
Lời giải:
- Dòng có mức phản ứng hẹp nhất: dòng 4.
- Dòng có mức phản ứng rộng nhất: dòng 23.
Lời giải bài tập Sinh 12 Bài 10: Mối quan hệ giữa kiểu gene, môi trường và kiểu hình hay khác:
Câu hỏi 4 trang 62 Sinh học 12: Trình bày bản chất di truyền của mức phản ứng. Nêu ví dụ minh họa.
Lời giải:
- Bản chất di truyền của mức phản ứng: Kiểu gene quy định mức phản ứng của sinh vật. Do đó, mức phản ứng cũng là một tính trạng di truyền.
- Ví dụ minh họa: Hoa cẩm tú cầu có mức phản ứng liên quan đến khả năng thay đổi màu hoa khi được trồng ở đất có pH khác nhau là một tính trạng di truyền đặc trưng ở loài cây này. Khi được trồng ở đất có độ pH khác nhau, khả năng hấp thụ Al3+ của cây cũng khác nhau các cây hoa cẩm tú cầu với cùng kiểu gene biểu hiện các màu hoa khác nhau. Với pH của đất là từ 4,5 đến 5,0, hoa có màu xanh. Ở pH là 6,5, hoa có màu hồng và đỏ. Ở pH > 7,0, hoa có màu tím.
Lời giải bài tập Sinh 12 Bài 10: Mối quan hệ giữa kiểu gene, môi trường và kiểu hình hay khác:
Câu hỏi 5 trang 62 Sinh học 12: Nêu các ví dụ minh hoạ ứng dụng hiểu biết về thường biến và mức phản ứng trong đời sống và sản xuất.
Lời giải:
Ví dụ minh hoạ ứng dụng hiểu biết về thường biến và mức phản ứng trong đời sống và sản xuất:
- Rối loạn chuyển hóa phenylalanin sẽ hình thành chất gây độc hệ thần kinh. Người có kiểu gene đồng hợp về allele đột biến (aa) biểu hiện kiểu hình bệnh. Tuy nhiên, nếu được chẩn đoán và phát hiện sớm trước sinh, người có kiểu gene aa được áp dụng chế độ ăn giảm thiểu phenylalanine ngay từ khi sinh ra thì người đó không biểu hiện kiểu hình bệnh PKU.
- Ứng dụng mức phản ứng, để đạt được sức khỏe và tầm vóc tối đa do kiểu gene quy định, cần có chế độ dinh dưỡng đầy đủ, cân đối, kết hợp với chế độ vận động và sinh hoạt phù hợp với từng lứa tuổi.
- Giống lợn Móng Cái có thể đẻ 10 - 14 con/lứa, giống lợn Bản và lợn Cỏ chỉ đẻ 6 - 7 con/lứa; giống lợn ngoại Landrace có thể đạt 80 - 100 kg sau 5 - 6 tháng nhưng giống lợn Ỉ chỉ đạt khối lượng cơ thể tối đa 40 - 50 kg khi được nuôi trên 12 tháng. Dựa trên cơ sở đó, nhà chăn nuôi lựa chọn được giống lợn phù hợp với việc nuôi để lấy thịt hoặc để gia tăng kích thước đàn vật nuôi.
- Trong sản xuất, các kĩ thuật chăn nuôi, trồng trọt được áp dụng phù hợp với đặc điểm di truyền của giống để đạt hiệu quả, tránh lãng phí. Ví dụ, phải trồng đúng thời vụ, bón phân đúng chủng loại, liều lượng, vào đúng thời điểm,…
Lời giải bài tập Sinh 12 Bài 10: Mối quan hệ giữa kiểu gene, môi trường và kiểu hình hay khác:
Luyện tập 3 trang 63 Sinh học 12: Các tính trạng như chiều cao cây và năng suất hạt có luôn tỉ lệ thuận với hàm lượng dinh dưỡng cho cây trồng hay không? Vì sao?
Lời giải:
- Các tính trạng như chiều cao cây và năng suất hạt không phải luôn tỉ lệ thuận với hàm lượng dinh dưỡng cho cây trồng.
- Giải thích: Các tính trạng đều do gene quy định và chúng có giới hạn riêng, điều này có nghĩa khi đạt giới hạn thì dù có tăng hàm lượng dinh dưỡng cũng sẽ không làm tăng chiều cao cây và năng suất hạt. Ngoài ra, việc bón quá nhiều phân còn làm ảnh hưởng tiêu cực đến sự sinh trưởng và phát triển của cây trồng như làm cây khó hấp thụ nước khiến cây bị chết, từ đó ảnh hưởng đến chiều cao cây và năng suất hạt.
Lời giải bài tập Sinh 12 Bài 10: Mối quan hệ giữa kiểu gene, môi trường và kiểu hình hay khác:
Báo cáo kết quả thực hành trang 64 Sinh học 12:
- Nhận xét về sự sinh trưởng của các cây ở lô 1 và lô 2.
- Giải thích sự khác nhau về các đặc điểm chiều cao cây, số lá/cây ở lô 1 và lô 2.
- Báo cáo kết quả thí nghiệm theo mẫu ở bài 1.
Lời giải:
- Nhận xét về sự sinh trưởng của các cây ở lô 1 và lô 2: Cây lô 2 có khả năng sinh trưởng tốt hơn cây ở lô 1 biểu hiện ở số đo chiều dài thân và số lượng lá vượt trội hơn.
- Giải thích sự khác nhau về các đặc điểm chiều cao cây, số lá/cây ở lô 1 và lô 2: Có sự khác nhau là do cây ở lô 2 được bón phân đầy đủ (có đầy đủ chất dinh dưỡng hơn).
- Báo cáo kết quả thí nghiệm theo mẫu ở bài 1:
BÁO CÁO KẾT QUẢ THỰC HÀNH
TRỒNG CÂY ĐỂ CHỨNG MINH THƯỜNG BIẾN
- Tên thí nghiệm: Thực hành trồng cây để chứng minh thường biến.
- Nhóm thực hiện: …………….
- Kết quả và thảo luận:
+ Cây trồng ở 2 lô có tốc độ sinh trưởng và phát triển khác nhau: Cây lô 2 có khả năng sinh trưởng tốt hơn cây ở lô 1 biểu hiện ở số đo chiều dài thân và số lượng lá vượt trội hơn.
+ Giải thích: Có sự khác nhau là do cây ở lô 2 được bón phân đầy đủ (có đầy đủ chất dinh dưỡng hơn).
- Kết luận: Phân bón là một trong những yếu tố ảnh hưởng lớn đến sự sinh trưởng và phát triển của cây trồng. Bón phân phù hợp sẽ giúp cây sinh trưởng và phát triển tốt, từ đó cho năng suất cao.
Lời giải bài tập Sinh 12 Bài 10: Mối quan hệ giữa kiểu gene, môi trường và kiểu hình hay khác:
Vận dụng 1 trang 64 Sinh học 12: Hiểu biết về vai trò của môi trường đối với sự biểu hiện kiểu hình ở người có kiểu gene gây bệnh có ý nghĩa như thế nào đối với việc chăm sóc sức khỏe?
Lời giải:
Hiểu biết về vai trò của môi trường đối với sự biểu hiện kiểu hình ở người có kiểu gene gây bệnh có ý nghĩa giúp cho người bệnh có thể điều chỉnh các yếu tố môi trường như chế độ ăn, chế độ tập luyện, sinh hoạt,… để hạn chế triệu chứng gây bệnh. Ví dụ: Rối loạn chuyển hóa phenylalanin sẽ hình thành chất gây độc hệ thần kinh. Người có kiểu gene đồng hợp về allele đột biến (aa) biểu hiện kiểu hình bệnh. Tuy nhiên, nếu được chẩn đoán và phát hiện sớm trước sinh, người có kiểu gene aa được áp dụng chế độ ăn giảm thiểu phenylalanine ngay từ khi sinh ra thì người đó không biểu hiện kiểu hình bệnh PKU.
Lời giải bài tập Sinh 12 Bài 10: Mối quan hệ giữa kiểu gene, môi trường và kiểu hình hay khác:
Vận dụng 2 trang 64 Sinh học 12: Hãy nêu ví dụ về một biện pháp cải tiến năng suất trong trồng trọt hoặc chăn nuôi.
Lời giải:
Ví dụ về một biện pháp cải tiến năng suất trong trồng trọt hoặc chăn nuôi: Biện pháp bón phân phù hợp cho cây trồng (bón đúng loại, đúng liều lượng, đúng thời điểm).
Lời giải bài tập Sinh 12 Bài 10: Mối quan hệ giữa kiểu gene, môi trường và kiểu hình hay khác: