Với soạn bài Dưới bóng Hoàng Lan trang 10, 11, 12, 13, 14 Ngữ văn lớp 10 Chân trời sáng tạo sẽ giúp học sinh trả lời câu hỏi từ đó dễ dàng soạn văn 10.

Soạn bài Dưới bóng Hoàng Lan (trang 14) - Chân trời sáng tạo

* Sau khi đọc

Nội dung chính: 

Văn bản là áng văn êm đềm về kỉ niệm của hai bà cháu, những kỉ niệm dưới bóng Hoàng Lan mang đầy hoài niệm, là một hành trang quý giá với người cháu.

Trả lời câu hỏi

Câu 1 (trang 14 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2): Khi bước vào khu vườn có ngôi nhà của bà, điều gì đã khiến Thanh cảm thấy nghẹn họng, mừng rỡ, bình yên, thư thái, dịu ngọt...? Điều đó cho thấy sự khác biệt thế nào giữa không gian bên trong và bên ngoài khu vườn?

Trả lời:

- Khi bước vào khu vườn có ngôi nhà của bà, điều đã khiến Thanh cảm thấy nghẹn họng, mừng rỡ, bình yên, thư thái, dịu ngọt,... là sự yên lặng trầm tịch của gian nhà cũ.

- Bên trong và bên ngoài khu vườn có những sự khác biệt lớn về khung cảnh, từ đó mang đến cho tác giả những cảm xúc khác biệt.

Câu 2 (trang 14 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2): Tìm một vài hình ảnh trong văn bản thể hiện sự đan xen giữa quá khứ và hiện tại. Ý nghĩa của sự đan xen đó là gì?

Trả lời:

* Một vài hình ảnh trong văn bản thể hiện sự đan xen giữa quá khứ và hiện tại:

- Hình ảnh ngôi nhà trong cảm nhận của Thanh: "Tất cả những ngày thuở nhỏ trở lại với chàng. Thanh vắng nhà đã gần hai năm nay, vậy mà chàng có cảm giác như vẫn ở nhà tự bao giờ. Phong cảnh vẫn y nguyên, gian nhà vẫn tịch mịch và bà chàng vẫn tóc bạc phơ và hiền từ.".

- Hình ảnh cây hoàng lan: "Cùng một lúc, chàng lẩm bẩm: “Cây hoàng lan!”, mùi hương thơm thoang thoảng đưa vào. Thanh nhắm mắt ngửi hương thơm và nhớ đến cái cây ấy chàng thường hay chơi dưới gốc nhặt hoa.".

* Ý nghĩa của sự đan xen đó là:

- Sự đồng hiện của hình ảnh, nối liền thực tại và tương lai.

- Cho thấy cảm xúc, tâm trạng, sự hồi tưởng của nhân vật.

 Câu 3 (trang 14 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2): Những kỉ niệm tuổi thơ nào đã trở về với Thanh khi anh về thăm bà? Những kỉ niệm ấy gợi lên trong Thanh cảm xúc gì? Qua đó, bạn cảm nhận như thế nào về nhân vật này?

Trả lời:

- Những kỉ niệm tuổi thơ đã trở về với Thanh khi anh về thăm bà:

- Chơi với con mèo già.

- Được bà che chở cho.

- Cảnh trên trường kỉ, ngọn đèn con và cái điếu cũ kĩ; Con mèo già tròn mình nằm bên cạnh, mắt lim dim trong sự bình yên và nhàn nhã.

- Chơi dưới gốc cây hoàng lan và nhặt hoa.

- Chơi với Nga trong vườn, cùng nhặt hoa.

- Những kỉ niệm ấy gợi lên trong Thanh cảm giác bình yên, thong thả, nhẹ nhõm, tươi mát. Qua đó, tôi cảm nhận Thanh là một người nhạy cảm, lãng mạn, sâu lắng.

Câu 4 (trang 14 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2): Bạn cảm nhận như thế nào về tình cảm giữa Thanh và Nga? Dựa vào đâu mà bạn có thể cảm nhận như vậy?

Trả lời:

- Tình cảm giữa Thanh và Nga là tình yêu nhẹ nhàng, lãng mạn, sâu lắng. Không ai nói với ai lời yêu nhưng cả hai đều cảm nhận được tình cảm của đối phương.

- Có thể cảm nhận như vậy là dựa vào các chi tiết trong văn bản:

- Nga và Thanh chơi với nhau từ nhỏ đến lớn.

- Khi nghe thấy tiếng Nga, Thanh đang nằm trong nhà liền chạy ra gặp.

- Thanh nhất quyết mời Nga ăn cơm bằng được.

- Nga chơi đến tận tối ở nhà Thanh.

- Thanh tiễn Nga về, nắm lấy tay Nga và Nga để yên một lúc.

- Chi tiết ở cuối tác phẩm: Thanh biết Nga vẫn luôn đợi mình.

Câu 5 (trang 14 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2): Bạn hiểu thế nào về câu nói đi để trở về sau khi đọc xong truyện này?

Trả lời:

Sau khi đọc xong truyện Dưới bóng hoàng lan, tôi hiểu câu nói đi để trở về nghĩa là con người ta có đi xa mới cảm nhận được sự bình yên, gần gũi, thân thương của gia đình mình. Câu nói cũng cho thấy sau những bộn bề lo toan, sau những xô bồ, mỏi mệt của cuộc sống nhà chính là nơi để trở về.

Để học tốt bài Dưới bóng hoàng lan hay khác:

Nội dung chính bài Dưới bóng hoàng lan hay nhất - Chân trời sáng tạo

Với nội dung chính bài Dưới bóng hoàng lan Ngữ văn lớp 10 hay nhất bộ sách Chân trời sáng tạo sẽ giúp học sinh nắm được nội dung của tác phẩm Dưới bóng hoàng lan.

Nội dung chính bài Dưới bóng hoàng lan - Ngữ văn lớp 10 Chân trời sáng tạo

“Dưới bóng hoàng lan” là truyện ngắn không có cốt truyện. “Dưới bóng hoàng lan” có 4 nhân vật: hai bà cháu, cô thôn nữ Nga và cây hoàng lan. Thanh là một đứa trẻ mồ côi, một bà một cháu quấn quýt nhau. Thanh đi tỉnh làm, lần trở về thăm bà gần nhất cách đó đã hai năm. Mái nhà xưa và bóng bà “che mát” tâm hồn đứa cháu; hương thơm và bóng hoàng lan ướp hương và ủ ấp cho một mối tình êm đẹp “dịu ngọt chăng tơ…

Bố cục Dưới bóng hoàng lan

- Phần 1: Từ đầu đến “Nghe quen quá mà Thanh không nhớ được”: Thanh trở về nhà thăm bà thăm nhà trong tâm trạng hạnh phúc, nghẹn ngào.

- Phần 2: Tiếp theo đến “ngồi ở bên đèn”: Biểu hiện tình cảm của Thanh và Nga

- Phần 3: Còn lại: Thanh tạm biệt mọi người trở lại tỉnh làm việc.

Tóm tắt Dưới bóng hoàng lan

Chuyện kể về một chàng trai tên Thanh mồ côi cha mẹ, sống bà. Lớn lên Thanh ra tỉnh làm rồi đi về hàng năm, các ngày nghỉ. Lần trở về này đã cách kỳ trước hai năm. Trong cảnh bình yên và thong thả của chốn xưa, một hình ảnh tươi mát hiện lên. Khu vườn xưa hiện lên trước mắt anh chàng với con đường Bát Tràng . Và hình ảnh những cô thiếu nữ xinh xắn trong tà áo trắng, mái tóc đen lánh buông trên cổ nhỏ, bên cạnh mái tóc bạc trắng của bà chàng cũng khiến chàng thanh niên trẻ xốn xang và hơi dao động phần nào.

Tác giả - tác phẩm: Dưới bóng hoàng lan

I. Tác giả văn bản Dưới bóng hoàng lan

- Thạch Lam (1910-1942)

- Quê quán: Hải Dương

- Phong cách nghệ thuật: truyện không có cốt truyện, nhân vật truyện thiên về trữ tình,

- Tác phẩm chính: Hai đứa trẻ, Nhà mẹ Lê

II. Tìm hiểu tác phẩm Dưới bóng hoàng lan

1. Thể loại: truyện ngắn

2. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác:

In trong tập Nắng trong vườn. Truyện được sáng tác khi tác giả ở phố huyện Cẩm Giàng

3. Phương thức biểu đạt: tự sự, miêu tả, biểu cảm

4. Bố cục:

- Từ đầu... lãng du: Bức tranh làng quê qua cái nhìn của Thanh

- Còn lại: Thế giới tâm hồn của Thanh

5. Giá trị nội dung:

- Vẻ đẹp yên bình ở làng quê

- Tâm hồn tinh tế của Thanh và tình yêu quê hương của nhân vật

6. Giá trị nghệ thuật:

- Truyện không có cốt truyện

- Đặc tả tâm lí nhân vật

- Văn xuôi giàu chất thơ

Để học tốt bài học Dưới bóng hoàng lan lớp 10 hay khác:

Dưới bóng hoàng lan - Tác giả tác phẩm (mới 2025) - Ngữ văn lớp 10 Chân trời sáng tạo

Với tác giả, tác phẩm Dưới bóng hoàng lan Ngữ văn lớp 10 Chân trời sáng tạo hay nhất, chi tiết trình bày đầy đủ nội dung chính quan trọng nhất về tác phẩm Dưới bóng hoàng lan gồm bố cục, tóm tắt, nội dung chính, giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật dàn ý.

Tác giả - tác phẩm: Dưới bóng hoàng lan - Ngữ văn lớp 10 Chân trời sáng tạo

I. Tác giả văn bản Dưới bóng hoàng lan

- Thạch Lam (1910-1942)

- Quê quán: Hải Dương

- Phong cách nghệ thuật: truyện không có cốt truyện, nhân vật truyện thiên về trữ tình,

- Tác phẩm chính: Hai đứa trẻ, Nhà mẹ Lê

II. Tìm hiểu tác phẩm Dưới bóng hoàng lan

1. Thể loại: truyện ngắn

2. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác:

In trong tập Nắng trong vườn. Truyện được sáng tác khi tác giả ở phố huyện Cẩm Giàng

3. Phương thức biểu đạt: tự sự, miêu tả, biểu cảm

4. Bố cục:

- Từ đầu... lãng du: Bức tranh làng quê qua cái nhìn của Thanh

- Còn lại: Thế giới tâm hồn của Thanh

5. Giá trị nội dung:

- Vẻ đẹp yên bình ở làng quê

- Tâm hồn tinh tế của Thanh và tình yêu quê hương của nhân vật

6. Giá trị nghệ thuật:

- Truyện không có cốt truyện

- Đặc tả tâm lí nhân vật

- Văn xuôi giàu chất thơ

III. Tìm hiểu chi tiết tác phẩm Dưới bóng hoàng lan

1. Nhân vật Thanh

- Thanh vốn mồ côi cha mẹ từ nhỏ, người thân yêu duy nhất của Thanh đó là bà, => Tuổi thơ của Thanh là một cuộc sống vất vả nhưng luôn tràn đầy hơi ấm, tình yêu, sự chở che của người bà.

=> Do đó, với chàng thanh niên ấy mà nói, người bà vừa là người cha, người mẹ, cũng là người thân duy nhất của anh.

- Từ khi Thanh lên thành phố công tác thì ngôi nhà vốn neo người của bà cháu anh càng trở nên hoang vắng, quạnh quẽ hơn

+ “Yên tĩnh quá, không một tiếng động nhỏ trong căn vườn, tựa như bao nhiêu sự ồn ào ngoài kia đều ngừng lại trên bậc cửa”,

+ Dù xa nhà một thời gian dài nhưng mỗi lần trở về thăm quê thì ngôi nhà ấy vẫn chẳng có sự đổi thay nào, tựa như tình yêu thương nơi người bà vậy

+ “ …cảnh tượng gian nhà cũ không có gì thay đổi, cũng y như ngày chàng đi khi xưa”. Sự tĩnh lặng của căn nhà bỗng gợi lên trong Thanh biết bao tư vị, khiến anh “…trở nên nghẹn họng”.

=> Chỉ qua những dòng đầu tiên của tác phẩm thôi nhưng chúng ta có thể dễ dàng nhận thấy ở Thanh một tình yêu quê hương da diết, một thứ tình cảm gắn bó thiêng liêng với ngôi nhà, mà trên tất cả là với người bà mà anh rất mực yêu thương, kính trọng.

=> Vì vậy mà mỗi lần về thăm quê, Thanh không tránh khỏi cảm giác bồi hồi, mừng rỡ, đó là thứ tình cảm của một người con xa quê khi được trở về nơi mái nhà thân yêu, nơi quê hương mình được sinh ra, được lớn lên

+ “…Khi Thanh từ giã cái bức nóng của phố xã, bước chân vào ngôi nhà mát rượi của bà, gặp lại những gì thương mến sau hai năm xa cách.

+ Sự chăm sóc ân cần của bà, hương ngọc lan dịu ngọt phảng phất đâu đây đem đến chàng sự nhẹ nhõm….” Đó là sự nhẹ nhõm của tâm hồn con người luôn yêu quê, hướng về quê hương.

2. Nghệ thuật kể chuyện

- Các trang văn của Thạch Lam luôn vậy, nhẹ nhàng, giản dị nhưng lại có sức lay động đến bình dị

+ Theo bước chân Thanh, người đọc như được hòa nhập làm một với nhân vật, cùng trải qua bao trạng thái, cảm xúc, từ bồi hồi, mừng rỡ đến hạnh phúc ngập tràn khi gặp lại người bà.

+ Chỉ một câu nói của bà “Đi vào trong nhà không nắng cháu” khiến cho người đọc xúc động khôn nguôi, sự quan tâm dù rất nhỏ bé nhưng lại thể hiện được tình cảm, tấm lòng bao la của người bà đối với Thanh, luôn quan tâm đến cháu từ những thứ nhỏ nhặt nhất.

Học tốt bài Dưới bóng hoàng lan

Các bài học giúp bạn để học tốt bài Dưới bóng hoàng lan Ngữ văn lớp 10 hay khác: