Giải Sinh học 12 | No tags
Mở đầu trang 161 Sinh học 12: Hồ Tây là hồ tự nhiên lớn nhất thành phố Hà Nội. Hồ Tây được xem là một biểu tượng thiên nhiên, văn hoá điển hình và có giá trị đa dạng sinh học cao của Việt Nam. Hồ Tây là nơi cư trú của nhiều động vật và thực vật, trong đó có một số loài quý hiếm đặc hữu như tảo, chim sâm cầm, sen bách diệp,... Từ những thông tin trên, hãy cho biết tại sao hồ Tây được xem là một hệ sinh thái. Hệ sinh thái có những đặc trưng gì?
Lời giải:
- Hồ Tây được xem là một hệ sinh thái vì hồ Tây là một hệ thống sinh học hoàn chỉnh, tương đối ổn định; bao gồm tổ hợp quần xã sinh vật và môi trường sống của nó, trong đó, sinh vật tương tác với nhau và tác động qua lại với môi trường sống tạo nên các chu trình dinh dưỡng và dòng năng lượng.
- Đặc trưng của hệ sinh thái: Là một hệ mở và có khả năng tự điều chỉnh trong giới hạn sinh thái nhất định.
Lời giải bài tập Sinh 12 Bài 25: Hệ sinh thái hay khác:
Câu hỏi 1 trang 161 Sinh học 12: Hãy liệt kê ba hệ sinh thái ở địa phương em.
Lời giải:
HS tự liệt kê ê hệ sinh thái ở địa phương như: ao/hồ, vườn, rừng,…
Ví dụ: Ở Nha Trang có các hệ sinh thái như: hệ sinh thái rạn san hô, hệ sinh thái cửa sông, hệ sinh thái rừng ngập mặn.
Lời giải bài tập Sinh 12 Bài 25: Hệ sinh thái hay khác:
Câu hỏi 2 trang 162 Sinh học 12: Quan sát Hình 25.1, gọi tên sinh vật tiêu thụ bậc 2, 3.
Lời giải:
Sinh vật tiêu thụ bậc 2: Ếch.
Sinh vật tiêu thụ bậc 3: Rắn.
Lời giải bài tập Sinh 12 Bài 25: Hệ sinh thái hay khác:
Câu hỏi 3 trang 162 Sinh học 12: Phân biệt hệ sinh thái tự nhiên với hệ sinh thái nhân tạo bằng cách hoàn thành bảng mẫu sau:
Lời giải:
Tiêu chí |
Hệ sinh thái tự nhiên |
Hệ sinh thái nhân tạo |
Số lượng loài |
Nhiều, đa dạng |
Ít, kém đa dạng |
Nguồn gốc vật chất và năng lượng |
Sử dụng nguồn vật chất có sẵn trong tự nhiên, năng lượng chủ yếu là năng lượng mặt trời. |
Không chỉ sử dụng nguồn vật chất, năng lượng của môi trường mà còn được con người bổ sung thêm từ các nguồn khác. |
Ví dụ |
Rừng nguyên sinh, thảo nguyên,… |
Cánh đồng lúa, thành phố, bể cá cảnh.… |
Lời giải bài tập Sinh 12 Bài 25: Hệ sinh thái hay khác:
Câu hỏi 4 trang 163 Sinh học 12: Quan sát Hình 25.3, hãy xác định các chuỗi thức ăn có trong lưới thức ăn.
Lời giải:
Các chuỗi thức ăn:
Cây → châu chấu → ếch → rắn → đại bàng.
Cây → châu chấu → ếch → đại bàng.
Cây → châu chấu → thằn lằn → đại bàng.
Cây → chuột → rắn → đại bàng.
Lời giải bài tập Sinh 12 Bài 25: Hệ sinh thái hay khác:
Luyện tập trang 163 Sinh học 12: Giả sử trong một góc của hệ sinh thái rừng mưa nhiệt đới, có các loài sinh vật sau: cây cỏ, ếch, kiến, diều hâu, chuột, châu chấu, rắn. Hãy vẽ các chuỗi thức ăn trong hệ sinh thái.
Lời giải:
Các chuỗi thức ăn có thể xác định gồm:
Cây cỏ → châu chấu → chuột → diều hâu.
Cây cỏ → châu chấu → chuột → rắn → diều hâu.
Cây cỏ → châu chấu → ếch → rắn → diều hâu.
Cây cỏ → kiến → ếch → rắn → diều hâu.
Cây cỏ → kiến → chuột → rắn → diều hâu.
Lời giải bài tập Sinh 12 Bài 25: Hệ sinh thái hay khác:
Câu hỏi 5 trang 164 Sinh học 12: Từ các chuỗi thức ăn trong câu luyện tập (trang 163), hãy:
a) Viết lưới thức ăn.
b) Chỉ ra những loài là mắt xích chung.
c) Xếp những sinh vật thuộc cùng một bậc dinh dưỡng vào một nhóm.
Lời giải:
a) Lưới thức ăn có thể là:
b) Những loài là mắt xích chung: Cây cỏ, kiến, chuột, rắn, diều hâu.
c) Xếp những sinh vật thuộc cùng một bậc dinh dưỡng vào một nhóm:
- Bậc dinh dưỡng cấp 1: cây cỏ.
- Bậc dinh dưỡng cấp 2: kiến, châu chấu.
- Bậc dinh dưỡng cấp 3: ếch, chuột.
- Bậc dinh dưỡng cấp 4: diều hâu, rắn.
- Bậc dinh dưỡng cấp 5: diều hâu.
Lời giải bài tập Sinh 12 Bài 25: Hệ sinh thái hay khác:
Câu hỏi 6 trang 164 Sinh học 12: Quan sát Hình 25.4 và thực hiện:
a) Mô tả sự vận động của dòng năng lượng trong hệ sinh thái.
b) Nêu đặc điểm của dòng năng lượng trong hệ sinh thái.
Lời giải:
a) Sự vận động của dòng năng lượng trong hệ sinh thái: Năng lượng ánh sáng mặt trời được sinh vật sản xuất tiếp nhận và chuyển hóa thành hóa năng trong hợp chất hữu cơ. Năng lượng hóa năng được truyền cho các sinh vật tiêu thụ bậc cao hơn. Qua mỗi bậc dinh dưỡng, năng lượng bị thất thoát ra môi trường.
b) Đặc điểm của dòng năng lượng trong hệ sinh thái: Qua mỗi bậc dinh dưỡng, năng lượng bị thất thoát ra môi trường do đó:
- Năng lượng đi theo một chiều.
- Dòng năng lượng nhỏ dần.
Lời giải bài tập Sinh 12 Bài 25: Hệ sinh thái hay khác:
Câu hỏi 7 trang 164 Sinh học 12: Quan sát Hình 25.5 và cho biết:
a) Các con đường thất thoát năng lượng.
b) Việc nghiên cứu hiệu suất sinh thái có ý nghĩa gì?
Lời giải:
a) Các con đường thất thoát năng lượng: quá trình hô hấp; cành lá rụng (ở thực vật); các chất thải, lông rụng (ở động vật); xác sinh vật phân hủy.
b) Ý nghĩa của việc nghiên cứu hiệu suất sinh thái: Việc nghiên cứu hiệu suất sinh thái là cơ sở giúp các nhà khoa học đưa ra biện pháp tác động làm tăng sản lượng sinh vật, khai thác hiệu quả tài nguyên, tiết kiệm năng lượng.
Lời giải bài tập Sinh 12 Bài 25: Hệ sinh thái hay khác:
Câu hỏi 8 trang 165 Sinh học 12: Quan sát Hình 25.6, đọc đoạn thông tin và cho biết việc xây dựng tháp sinh thái có ý nghĩa gì.
Lời giải:
Xây dựng tháp sinh thái giúp xác định được mối quan hệ dinh dưỡng giữa các bậc dinh dưỡng trong quần xã sinh vật, sự cân bằng sinh học trong hệ sinh thái.
Lời giải bài tập Sinh 12 Bài 25: Hệ sinh thái hay khác:
Câu hỏi 9 trang 166 Sinh học 12: Quan sát Hình 25.7, đọc đoạn thông tin và cho biết chu trình trình sinh - địa - hoá được chia thành những giai đoạn nào.
Lời giải:
Chu trình sinh - địa - hóa được chia thành 3 giai đoạn:
- Các chất vô cơ từ môi trường được chuyển vào cơ thể sinh vật sản xuất.
- Các chất vô cơ được truyền qua các bậc dinh dưỡng.
- Các chất từ cơ thể sinh vật truyền trả lại môi trường.
Lời giải bài tập Sinh 12 Bài 25: Hệ sinh thái hay khác:
Câu hỏi 10 trang 167 Sinh học 12: Quan sát Hình 25.10 và cho biết:
a) Dạng muối khoáng mà thực vật hấp thụ được hình thành như thế nào?
b) Mô tả chu trình nitrogen.
Lời giải:
a) Cây hấp thu được nitrogen dưới dạng , . Dạng muối khoáng mà thực vật hấp thụ được hình thành qua:
- Con đường lí - hoá do tia chớp và phản ứng quang hoá: Sấm sét mang năng lượng lớn chuyển N2 tự do trong không khí thành N, N kết hợp với O2 tạo ra NOx. Khí NOx kết hợp với nước tạo HNO3 thấm xuống đất tạo ra nhiều muối cây dễ hấp thu.
- Con đường sinh học: Các vi sinh vật thực hiện quá trình cố định nitrogen do chúng có enzyme nitrogenase chuyển N2 thành NH3, NH3 + H2O → (cây hấp thụ). Đây là con đường chuyển hóa đóng vai trò quan trọng nhất.
b) Mô tả chu trình nitrogen: Nitrogen được sinh vật sản xuất hấp thụ dưới dạng và đồng hóa thành chất hữu cơ trong cơ thể. Chất hữu cơ chứa nitrogen được chuyển qua các nhóm sinh vật tiêu thụ. Nitrogen phân tử được trả lại môi trường nhờ các nhóm sinh vật phân giải.
Lời giải bài tập Sinh 12 Bài 25: Hệ sinh thái hay khác:
Luyện tập trang 167 Sinh học 12: Vẽ sơ đồ khái quát của chu trình nước, carbon và nitrogen.
Lời giải:
- Chu trình nước:
- Chu trình CO2:
- Chu trình nitrogen:
Lời giải bài tập Sinh 12 Bài 25: Hệ sinh thái hay khác:
Câu hỏi 11 trang 168 Sinh học 12: Lập bảng phân biệt diễn thế nguyên sinh và diễn thế thứ sinh.
Lời giải:
|
Diễn thế nguyên sinh |
Diễn thế thứ sinh |
Môi trường diễn thế |
Diễn ra ở môi trường chưa có sinh vật. |
Diễn ra ở môi trường đã có một quần xã sinh vật. |
Giai đoạn khởi đầu |
Hình thành quần xã tiên phong. |
Quần xã ưu thế bị thay thế bởi quần xã khác. |
Giai đoạn giữa |
Sự thay thế tuần tự của các quần xã sinh vật. |
Sự thay thế tuần tự của các quần xã sinh vật. |
Giai đoạn cuối |
Hình thành quần xã ổn định tương đối ở trạng thái đỉnh cực. |
Hình thành nên quần xã tương đối ổn định ở trạng thái đỉnh cực hoặc quần xã suy thoái. |
Lời giải bài tập Sinh 12 Bài 25: Hệ sinh thái hay khác:
Câu hỏi 12 trang 169 Sinh học 12: Vì sao nhóm loài ưu thế lại đóng vai trò quan trọng trong diễn thế sinh thái?
Lời giải:
Nhóm loài ưu thế lại đóng vai trò quan trọng trong diễn thế sinh thái vì nhóm loài ưu thế thường có số lượng lớn, hoạt động mạnh và có thể làm thay đổi môi trường sinh thái.
Lời giải bài tập Sinh 12 Bài 25: Hệ sinh thái hay khác:
Luyện tập trang 169 Sinh học 12: Hãy phân tích quá trình diễn thế sinh thái ở một hệ sinh thái qua tìm hiểu trong thực tiễn hoặc trên internet. Đề xuất được một số biện pháp bảo tồn hệ sinh thái đó.
Lời giải:
- Diễn thế thứ sinh dẫn đến quần xã bị suy thoái tại rừng lim Hữu Lũng, tỉnh Lạng Sơn:
+ Giai đoạn khởi đầu: Rừng lim nguyên sinh.
+ Giai đoạn giữa: Rừng lim bị chặt, hình thành các quần xã rừng thưa cây gỗ nhỏ ưa sáng. Sau thời gian bị thay thể bởi cây gỗ nhỏ và cây bụi và cuối của giai đoạn giữa là sự xuất hiện của cây bụi và cỏ chiếm ưu thế.
+ Giai đoạn cuối: Hình thành nên các trảng cỏ.
- Đề xuất một số biện pháp bảo tồn hệ sinh thái đó:
+ Hạn chế chặt phá rừng, đốt rừng bừa bãi.
+ Thực hiện trồng rừng giúp khôi phục lại vùng đã suy thoái.
+ Tuyên truyền đến người dân tầm quan trọng của rừng và thực hiện nghiêm các biện pháp quản lí.
Lời giải bài tập Sinh 12 Bài 25: Hệ sinh thái hay khác:
Câu hỏi 13 trang 170 Sinh học 12: Nghiên cứu diễn thế sinh thái có ý nghĩa như thế nào đối với tự nhiên và thực tiễn?
Lời giải:
Ý nghĩa của nghiên cứu diễn thế sinh thái:
- Nghiên cứu diễn thế sinh thái để điều chỉnh xu hướng diễn thế theo hướng thiết lập trạng thái cân bằng, tồn tại và phát triển của hệ sinh thái một cách ổn định theo thời gian.
- Nghiên cứu diễn thế sinh thái nhằm dự đoán được xu hướng phát triển của quần xã sinh vật để chủ động xây dựng kế hoạch trong việc bảo vệ và khai thác hợp lí các nguồn tài nguyên thiên nhiên. Đồng thời, có thể kịp thời đề xuất các biện pháp khắc phục những biến đổi bất lợi của môi trường, sinh vật và con người.
Lời giải bài tập Sinh 12 Bài 25: Hệ sinh thái hay khác:
Câu hỏi 14 trang 171 Sinh học 12: Vì sao các hiện tượng như sự ấm lên toàn cầu, phú dưỡng, sa mạc hoá lại gây mất cân bằng của hệ sinh thái?
Lời giải:
Các hiện tượng như sự ấm lên toàn cầu, phú dưỡng, sa mạc hoá lại gây mất cân bằng của hệ sinh thái vì các hiện tượng này làm thay đổi điều kiện môi trường sống theo hướng tiêu cực dẫn đến ảnh hưởng đến thành phần loài trong hệ sinh thái, giảm đa dạng sinh học, từ đó dẫn đến mất cân bằng sinh thái.
Lời giải bài tập Sinh 12 Bài 25: Hệ sinh thái hay khác:
Câu hỏi 15 trang 71 Sinh học 12: Tại sao nói sinh quyển là một cấp độ tổ chức sống lớn nhất hành tinh?
Lời giải:
Sinh quyển là một cấp độ tổ chức sống lớn nhất hành tinh vì:
- Sinh quyển là cấp độ tố chức sống, ở đó diễn ra các đặc trưng sống cơ bản như trao đổi vật chất và chuyển hóa năng lượng, biến đổi và tự điều chỉnh,...
- Sinh quyển bao gồm toàn bộ các hệ sinh thái trên Trái Đất.
Lời giải bài tập Sinh 12 Bài 25: Hệ sinh thái hay khác:
Câu hỏi 16 trang 172 Sinh học 12: Vì sao đa dạng sinh học ở rừng mưa nhiệt đới thường cao hơn các vùng khác trên cạn?
Lời giải:
Đa dạng sinh học ở rừng mưa nhiệt đới thường cao vì rừng mưa nhiệt đới có điều kiện khí hậu thuận lợi, điều kiện nguồn sống dồi dào giúp nhiều loài sinh vật có thể thích nghi, sinh trưởng và phát triển tốt. Ngược lại, ở những vùng khác điều kiện thuận lợi ít hơn nên sự đa dạng thấp hơn so với rừng mưa nhiệt đới.
Lời giải bài tập Sinh 12 Bài 25: Hệ sinh thái hay khác:
Câu hỏi 17 trang 173 Sinh học 12: Tại sao phải bảo vệ tài nguyên sinh học? Hãy đề xuất một số biện pháp bảo vệ tài nguyên sinh học.
Lời giải:
- Phải bảo vệ tài nguyên sinh học vì: Tài nguyên sinh học gồm tất cả các loài sinh vật sống trong các khu sinh học và là tài nguyên tổng thể về các sinh vật có trong tự nhiên. Bảo vệ tài nguyên sinh học chính là bảo vệ sự cân bằng hệ sinh thái và chính là bảo vệ cuộc sống của chúng ta.
- Các biện pháp bảo vệ tài nguyên sinh học:
+ Xây dựng hệ thống khu bảo tồn: vườn quốc gia, khu dự trữ sinh quyển,…
+ Trồng rừng tạo môi trường sống cho nhiều loài động vật quý hiếm.
+ Có biện pháp ngăn chặn và xử lí nghiêm các hành vi săn bắt, buôn bán động thực vật quý hiếm.
+ Tổ chức hoạt động nâng cao nhận thức về bảo vệ tài nguyên sinh học cho cộng đồng.
+ Tăng cường hợp tác quốc tế về bảo tồn tài nguyên sinh học và biến đổi khí hậu của Trái Đất.
+ …
Lời giải bài tập Sinh 12 Bài 25: Hệ sinh thái hay khác:
Vận dụng trang 173 Sinh học 12: Phân tích các nguyên nhân gây hiệu ứng nhà kính và suy giảm nguồn nước sạch toàn cầu. Đề xuất biện pháp khắc phục các tình trạng đó.
Lời giải:
- Một số nguyên nhân gây hiệu ứng nhà kính: sử dụng bừa bãi nguồn nhiên liệu hóa thạch để phục vụ cho hoạt động sống của con người làm phát thải nhiều khí CO2; phát thải khí CFC được ứng dụng nhiều trong các máy điều hòa nhiệt độ dùng cho xe cộ và điều hòa dùng sinh hoạt; chặt phá thu hẹp diện tích rừng;... → Đề xuất một số biện pháp khắc phục: bảo vệ rừng, trồng nhiều cây xanh; hạn chế sử sử dụng nguyên liệu hóa thạch, chuyển sang sử dụng các nguồn năng lượng sạch khác; tuyên truyền nâng cao ý thức sử dụng tiết kiệm năng lượng;…
- Một số nguyên nhân gây suy giảm nguồn nước sạch toàn cầu: ảnh hưởng của biến đổi khí hậu; nước thải từ các hoạt động sản xuất và sinh hoạt không qua xử lí; chặt phá thu hẹp diện tích rừng làm suy giảm nguồn nước ngầm;... → Đề xuất một số biện pháp khắc phục: vận động và thực hành tiết kiệm nước; tham gia chiến dịch phòng chống biến đổi khí hậu bằng cách trồng và bảo vệ rừng; xử lí nước thải đúng cách;…
Lời giải bài tập Sinh 12 Bài 25: Hệ sinh thái hay khác: