Giải Sinh học 12 | No tags
Mở đầu trang 55 Sinh học 12: Quy luật phân li độc lập của Mendel cho thấy các cặp allele nằm trên các cặp nhiễm sắc thể tương đồng khác nhau sẽ phân li độc lập trong quá trình giảm phân tạo giao tử. Vậy, các cặp allele nằm trên cùng một cặp nhiễm sắc thể tương đồng sẽ di truyền như thế nào?
Lời giải:
Các cặp allele nằm trên cùng một cặp nhiễm sắc thể tương đồng sẽ di truyền theo quy luật di truyền liên kết gene hoặc hoán vị gene.
Lời giải bài tập Sinh 12 Bài 8: Các quy luật di truyền của Morgan và di truyền giới tính hay khác:
Câu hỏi 1 trang 55 Sinh học 12: Vì sao nói Thomas Hunt Morgan là “cha đẻ” của di truyền học hiện đại
Lời giải:
Nói Thomas Hunt Morgan là “cha đẻ” của di truyền học hiện đại vì: Ông là người đầu tiên làm sáng tỏ mối liên quan giữa gene và nhiễm sắc thể, hoàn thiện các phương thức di truyền gene. Thomas Hunt Morgan hoàn thiện học thuyết di truyền nhiễm sắc thể, đặt nền móng cho nghiên cứu di truyền hiện đại.
Lời giải bài tập Sinh 12 Bài 8: Các quy luật di truyền của Morgan và di truyền giới tính hay khác:
Câu hỏi 2 trang 57 Sinh học 12: Hãy giải thích vì sao trong tự nhiên, tỉ lệ giới tính thường là 1 : 1.
Lời giải:
Ở động vật, khi xét riêng nhiễm sắc thể giới tính, một giới có hai chiếc nhiễm sắc thể giới tính giống nhau (giới đồng giao tử), quá trình giảm phân chỉ cho một loại giao tử; một giới còn lại có hai chiếc nhiễm sắc thể giới tính khác nhau hoặc chỉ một chiếc nhiễm sắc thể (giới dị giao tử), quá trình giảm phân cho hai loại giao tử mang nhiễm sắc thể giới tính khác nhau với tỉ lệ ngang nhau. Các giao tử thụ tinh với xác suất như nhau nên tỉ lệ giới tính theo lí thuyết là 1 : 1.
- Ở động vật có vú, ruồi giấm,…
P: ♂ XY × ♀ XX
G: X, Y X
F1: 1XX : 1XY
1♂ : 1♀
- Ở châu chấu,…
P: ♂ XO × ♀ XX
G: X, O X
F1: 1XX : 1XO
1♂ : 1♀
- Ở cá, chim, gà, bướm,…
P: ♂ ZZ × ♀ ZW
G: Z Z, W
F1: 1ZZ : 1ZW
1♂ : 1♀
Lời giải bài tập Sinh 12 Bài 8: Các quy luật di truyền của Morgan và di truyền giới tính hay khác:
Câu hỏi 3 trang 58 Sinh học 12: Quan sát Hình 8.5, hãy giải thích kết quả phân li kiểu hình F2 trong các trường hợp gene quy định màu mắt ruồi nằm trên các nhiễm sắc thể X.
Lời giải:
- Kết quả: Kết quả thu được ở F2 của phép lai thuận là 75% ruồi mắt đỏ : 25% ruồi mắt trắng (100% ruồi mắt trắng là con đực). Kết quả thu được ở F2 của phép lai nghịch là 50% ruồi mắt đỏ : 50% ruồi mắt trắng (tính trạng xuất hiện đồng đều ở 2 giới).
- Giải thích:
+ Ở thế hệ F2 của phép lai thuận, tính trạng màu mắt phân bố không đều ở hai giới, tính trạng lặn chỉ xuất hiện ở cá thể đực. Do đó, có thể thấy gene quy định tính trạng màu mắt nằm trên nhiễm sắc thể giới tính vì nếu nằm trên nhiễm sắc thể thường thì 1/2 số ruồi trắng là con đực và 1/2 là con cái.
+ Ở ruồi giấm, con cái có nhiễm sắc thể giới tính XX, con đực là XY. Do đó, ở thế hệ F2 của phép lai nghịch, việc con đực có màu mắt trắng cho thấy gene quy định tính trạng màu mắt nằm trên nhiễm sắc thể X mà không có locus tương ứng trên Y vì nếu có locus tương ứng trên Y thì tất cả con đực trong phép lai nghịch đều phải có kiểu hình mắt đỏ do nhận YA từ ruồi đực mắt đỏ thuần chủng P.
Lời giải bài tập Sinh 12 Bài 8: Các quy luật di truyền của Morgan và di truyền giới tính hay khác:
Câu hỏi 4 trang 58 Sinh học 12: Căn cứ vào Hình 8.5, hãy cho biết vì sao thí nghiệm nghiên cứu tính trạng màu mắt ruồi giấm của Morgan luôn bắt gặp con đực có kiểu hình lặn cao hơn con cái.
Lời giải:
Ở thí nghiệm nghiên cứu tính trạng màu mắt ruồi giấm của Morgan luôn bắt gặp con đực có kiểu hình lặn cao hơn con cái vì: Ở ruồi giấm, con cái có nhiễm sắc thể giới tính XX, con đực là XY. Trong khi, tính trạng màu mắt do các gene nằm trên các nhiễm sắc thể X mà không có locus tương ứng trên Y. Do đó, ở các cá thể đực chỉ cần một allele lặn là đã biểu hiện ra kiểu hình lặn (XaY) còn ở ruồi giấm cái cần hai allele lặn mới biểu hiện ra kiểu hình lặn (XaXa) còn ở trạng thái dị hợp (XAXa) thì vẫn biểu hiện kiểu hình trội.
Lời giải bài tập Sinh 12 Bài 8: Các quy luật di truyền của Morgan và di truyền giới tính hay khác:
Câu hỏi 5 trang 60 Sinh học 12: Quan sát Hình 8.7, hãy cho biết:
a) Điểm khác nhau cơ bản về phân li các gene trong quá trình phát sinh giao tử của cơ thể F1 trong hai giả thuyết phân li đồng thời và phân li phụ thuộc.
b) Nguyên nhân dẫn đến kết quả phân li kiểu hình khác nhau ở hai giả thuyết phân li đồng thời và phân li độc lập.
Lời giải:
a) Điểm khác nhau cơ bản về phân li các gene trong quá trình phát sinh giao tử của cơ thể F1 trong hai giả thuyết phân li đồng thời và phân li phụ thuộc:
- Giả thuyết phân li đồng thời: Ở thế hệ P có cá thể thân xám, cánh dài cho giao tử mang hai allele B và V; cá thể thân đen, cánh cụt cho giao tử mang hai allele b và v. Do đó, B và V, b và v luôn di truyền cùng nhau. Cá thể ở thế hệ F1 mang tổ hợp giao tử BV và bv từ thế hệ bố/mẹ nên khi giảm phân tạo giao tử cho hai loại giao tử là BV và bv.
- Giả thuyết phân li độc lập: Các allele B, b độc lập với allele V, v. Cá thể ở thế hệ F1 mang tổ hợp gene B, b và V, v nên khi giảm phân tạo giao tử thì các allele có thể tổ hợp ngẫu nhiên dẫn đến khả năng hình thành bốn loại giao tử với tổ hợp allele là BV, Bv, bV, bv.
b) Nguyên nhân dẫn đến kết quả phân li kiểu hình khác nhau ở hai giả thuyết phân li đồng thời và phân li độc lập:
- Với giả thuyết phân li đồng thời, cá thể ở thế hệ F1 giảm phân tạo giao tử cho hai loại giao tử là BV và bv nên thế hệ F2 có hai loại tổ hợp kiểu hình là ruồi thân xám, cánh dài và ruồi thân đen, cánh cụt.
- Với giả thuyết phân li độc lập, cá thể ở thế hệ F1 giảm phân tạo các giao tử với tổ hợp allele là BV, Bv, bV, bv nên thế hệ F2 có bốn loại tổ hợp kiểu hình là ruồi thân xám, cánh dài; thân đen, cánh cụt; thân xám, cánh cụt; thân đen, cánh dài.
Lời giải bài tập Sinh 12 Bài 8: Các quy luật di truyền của Morgan và di truyền giới tính hay khác:
Câu hỏi 6 trang 62 Sinh học 12: Vì sao kiểu hình tái tổ hợp chỉ xuất hiện ở thế hệ Fa khi cho ruồi cái lai phân tích mà không xuất hiện ở phép lai phân tích ruồi đực Fa?
Lời giải:
Kiểu hình tái tổ hợp chỉ xuất hiện ở thế hệ Fa khi cho ruồi cái lai phân tích mà không xuất hiện ở phép lai phân tích ruồi đực Fa vì: Trong quá trình giảm phân hình thành giao tử cái, ở một số tế bào đã diễn ra trao đổi chéo từng đoạn tương ứng giữa hai chromatid khác nguồn trong cặp nhiễm sắc thể kép tương đồng ở kì đầu của giảm phân I, kết quả là đã tạo ra các loại giao tử tái tổ hợp (Bv, bV) bên cạnh những giao tử liên kết (BV, bv). Còn quá trình giảm phân hình thành giao tử đực ở ruồi giấm đực thân xám, cánh dài không xuất hiện hiện tượng này.
Lời giải bài tập Sinh 12 Bài 8: Các quy luật di truyền của Morgan và di truyền giới tính hay khác:
Câu hỏi 7 trang 62 Sinh học 12: Quan sát Hình 8.10, hãy phân tích cơ sở tế bào học của hoán vị gene.
Lời giải:
Cơ sở tế bào học của hoán vị gene là do trong quá trình giảm phân hình thành giao tử cái, ở một số tế bào đã diễn ra trao đổi chéo từng đoạn tương ứng giữa hai nhiễm sắc tử không chị em trong cặp nhiễm sắc thể kép tương đồng ở kì đầu của giảm phân I, kết quả đã tạo ra các loại giao tử mang gene hoán vị.
Lời giải bài tập Sinh 12 Bài 8: Các quy luật di truyền của Morgan và di truyền giới tính hay khác:
Câu hỏi 8 trang 63 Sinh học 12: Trong chăn nuôi, trồng trọt, việc “di truyền ổn định từng nhóm tính trạng” hoặc “tăng biến dị tổ hợp” đều có ý nghĩa trong từng trường hợp. Hãy lấy ví dụ chứng minh.
Lời giải:
- Trong chăn nuôi, trồng trọt, việc "di truyền ổn định từng nhóm tính trạng" có ý nghĩa trong trường hợp các gene có lợi trên cùng một nhiễm sắc thể và di truyền ổn định cùng nhau, đảm bảo cho nhóm tính trạng quý luôn đi cùng nhau; "tăng biến dị tổ hợp" có ý nghĩa tạo ra nguồn biến dị phong phú cung cấp cho chọn giống, đáp ứng nhu cầu đa dạng của con người, đồng thời cung cấp nguyên liệu cho tiến hoá.
- Ví dụ: Ở lúa mì, gene quy định tính trạng bệnh rỉ sét do vi khuẩn liên kết với gene quy định các tính trạng làm giảm năng suất, vì vậy, đây là tổ hợp gene liên kết cần được phá vỡ khi tạo giống lúa mì.
Lời giải bài tập Sinh 12 Bài 8: Các quy luật di truyền của Morgan và di truyền giới tính hay khác:
Vận dụng trang 63 Sinh học 12: Ở ruồi giấm, tính trạng râu ngắn là trội so với râu dài, mắt đỏ hạt dẻ là trội so với mắt đỏ, hai cặp gene này cùng nằm trên một cặp nhiễm sắc thể và cách nhau 16,5 cM. Nếu cho cá thể có kiểu hình râu ngắn, mắt đỏ hạt dẻ được sinh ra từ cặp bố mẹ thuần chủng râu ngắn, mắt đỏ hạt dẻ và râu dài, mắt đỏ lai phân tích thì đời con sinh ra có khả năng xuất hiện kiểu hình râu dài, mắt đỏ không? Hãy giải thích.
Lời giải:
- Nếu cho cá thể có kiểu hình râu ngắn, mắt đỏ hạt dẻ được sinh ra từ cặp bố mẹ thuần chủng râu ngắn, mắt đỏ hạt dẻ và râu dài, mắt đỏ lai phân tích thì đời con sinh ra có khả năng xuất hiện kiểu hình râu dài, mắt đỏ.
- Giải thích:
+ Quy ước gene: A - râu ngắn là trội so với a - râu dài, B - mắt đỏ hạt dẻ là trội so với b - mắt đỏ.
+ Hai cặp gene này cùng nằm trên một cặp nhiễm sắc thể và cách nhau 16,5 cM → Hai cặp gene này di truyền theo quy luật hoán vị gene với tần số 16,5% và ở ruồi giấm hoán vị gene chỉ xảy ra ở con cái.
+ Cá thể có kiểu hình râu ngắn, mắt đỏ hạt dẻ được sinh ra từ cặp bố mẹ thuần chủng râu ngắn, mắt đỏ hạt dẻ và râu dài, mắt đỏ có kiểu gene dị hợp hai cặp gene .
+ Ta có sơ đồ lai:
Pt/c: Râu ngắn, mắt đỏ hạt dẻ × Râu dài, mắt đỏ
GP: AB ab
F1: (100% Râu ngắn, mắt đỏ hạt dẻ)
Nếu cho ruồi cái F1 lai phân tích:
♀ Râu ngắn, mắt đỏ hạt dẻ × ♂ Râu dài, mắt đỏ
G: 41,75% AB : 41,75% ab : 8,25% Ab : 8,25% aB ab
Fa: ( râu dài, mắt đỏ chiếm 41,75%).
Nếu cho ruồi đực F1 lai phân tích:
♂ Râu ngắn, mắt đỏ hạt dẻ × ♀ Râu dài, mắt đỏ
G: 50% AB : 50% ab ab
Fa: ( râu dài, mắt đỏ chiếm 50%).
Lời giải bài tập Sinh 12 Bài 8: Các quy luật di truyền của Morgan và di truyền giới tính hay khác:
Câu hỏi 9 trang 64 Sinh học 12: Căn cứ vào nội dung Bài 7 SGK, hãy cho biết quan niệm Mendel về bản chất sự di truyền tính trạng.
Lời giải:
Quan niệm Mendel về bản chất sự di truyền tính trạng chính là sự vận động của các “nhân tố di truyền”.
Lời giải bài tập Sinh 12 Bài 8: Các quy luật di truyền của Morgan và di truyền giới tính hay khác:
Câu hỏi 10 trang 64 Sinh học 12: Vì sao nói “thực chất quy luật vận động của gene là quy luật vận động của nhiễm sắc thể?
Lời giải:
Nói “thực chất quy luật vận động của gene là quy luật vận động của nhiễm sắc thể” vì gene phân bố thành dãy locus trên nhiễm sắc thể, do đó, sự phân li, tổ hợp gene có bản chất là sự phân li, tổ hợp nhiễm sắc thể.
Lời giải bài tập Sinh 12 Bài 8: Các quy luật di truyền của Morgan và di truyền giới tính hay khác: